رویکردهای مختلف کارگاه طراحی دارو در ایران

کشف و طراحی محاسباتی دارو

همانطور که در مقاله‌ی “محیط کشت سلولی و طراحی دارو با روش‌های محاسباتی” بیان شد، فرآیند طراحی دارو، یک فرآیند زمان‌بر و هزینه‌بری است. امروزه نیز با توجه به شیوع بیماری‌های پاندمیک و عفونی نظیر کرونا، لزوم یادگیری اصول طراحی دارو برای متخصصین حوزه‌های علوم زیستی امری اجتناب‌ناپذیر است. از اینرو با توجه به اینکه زودبازده و کم‌هزین بودن پروسه طراحی محاسباتی دارو، پرورش افراد متخصص در این حوزه برای هر دانشگاه و پژوهشکده‌ای امری ضروری است.

رویکردهای مختلف در کارگاه طراحی دارو

به طور کلی کارگاه‌های طراحی دارو دارای رویکردهای مختلفی هستند که در این بخش آنها را بررسی خواهیم کرد.

1. رویکرد اول، تکنیک QSAR میباشد. در این تکنیک هدف پژوهشگر پیدا کردن یک رابطه معنادار کمی بین ساختار ترکیبات دارویی و فعالیت آن‌ها است. تصور کنید که بخواهیم برای درمان یک بیماری‌ دارویی طراحی کنیم. در این حالت، پژوهشگر نیاز دارد که در مرحله اول بیماری مدنظر را مطالعه کند، سپس تلاش کند تا رابطه‌ای بین ساختار و فعالیت ترکیبات دارویی که در درمان آن بیماری موثر هستند را کشف کند. با کشف رابطه ساختار و فعالیت ترکیبات دارویی، پژوهشگر میتواند با ایجاد تغییرات در ساختار ترکیبات فعلی، فعالیت آن‌ها را در جهت بهبود عملکردشان تغییر دهد.
2. رویکرد دوم، تکنیک داکینک میباشد. در حوزه داکینگ، هدف پژوهشگر پیش‌بینی نحوه‌ی اتصال و تعامل دارو با هدف و بررسی اینترکنش بین این دو جزء است. این آنالیز محاسباتی در زمینه بیوانفورماتیک ساختاری قرار می‌گیرد و پژوهشگران برای تحلیل ساختاری ترکیبات دارویی از آن استفاده می‌کنند.
3. رویکرد سوم، مطالعات شبیه‌سازی دینامیک مولکولی میباشد. این رویکرد نیز به عنوان یک روش مکمل در کنار مطالعات داکینگ اهمیت دارد. در حوزه شبیه‌سازی دینامیک مولکولی، هدف این است که اتم‌ها و مولکول‌ها در یک دوره زمانی مشخص تحت قوانین شناخته‌شده فیزیک باهم برهم‌کنش کنند و به پژوهشگر چشم‌اندازی از حرکت اتم‌ها بدهند. بعد از بررسی نحوه‌ی اتصال دارو-هدف، انجام مطالعات دینامیک مولکولی برای بررسی نحوه‌ی حرکت اتم‌ها در یک بازه زمانی مشخص ضروری است.

توجه کنید امروزه به خاطر وجود مرحله‌ی مدل‌سازی کامپیوتری، هزینه و زمان پروسه‌ی طراحی دارو به شدت کاهش یافته است. شما می‌توانید جهت افزایش دانش خود در حوزه کاربردها و فوائد طراحی دارو، این مقاله را نیز در سایت NCBI مطالعه کنید.

ثبت نام در دوره طراحی دارو با رویکرد بیوانفورماتیکی

با توجه به اهمیت کشف داروی جدید جهت درمان بیماری‌ها، کمپ بیوانفورماتیک کارگاه‌های طراحی دارو را برای علاقه‌مندان این حوزه تدارک دیده است. شما میتوانید برای دریافت اطلاعات تکمیلی و ثبت‌نام در این کارگاه‌ها بر روی لینک‌های زیر کلیک کنند.

کارگاه طراحی دارو با رویکرد بیوانفورماتیکی

آموزش داکینگ مولکولی

شبیه‌سازی دینامیک مولکولی

نرم‌افزار هایپرکم در مباحث طراحی دارو