آنالیز Single cell و کشف رازهای آنمی آپلاستیک

آنالیز Single Cell و آنمی آپلاستیک

آیا می‌دانید اگر مغز استخوان نتواند سلول‌های خونی جدید تولید کند، دچار چه بیماری می‌شویم؟ بله، آنمی آپلاستیک! نوعی کم‌خونی که در آن تولید گلبول قرمز و دیگر انواع سلول‌های خونی کاهش می‌یابد و این وضعیت به نام Pancytopenia شناخته می‌شود. در این پست، به بررسی نقش آنالیز Single Cell در کشف نحوه عملکرد این بیماری می‌پردازیم. همراه ما باشید تا ببینیم با استفاده از این تکنیک پیشرفته، چگونه می‌توان افق‌های جدیدی برای درمان آنمی آپلاستیک باز کرد.

پروژه‌ی تحقیقاتی بر روی بیماران مبتلا به AA

در مقاله‌ای با عنوان

Single-cell analysis of aplastic anemia reveals a convergence of NK and NK-like CD8+ T cells with a disease-associated TCR signature

Sofie Lundgren و همکارانش روی ۲۱۸ بیمار مبتلا به آنمی آپلاستیک (AA) تحقیق کردند تا بررسی کنند که کدام نوع سلول‌های ایمنی در این بیماری نقش دارند. عمده‌ روش‌های استفاده شده توسط این گروه تحقیقاتی به شرح زیر بود:

آنالیز Single Cell و TCR آلفا-بتا (scRNA+TCRαβ-seq)
توالی‌یابی گیرنده TCR بتا (TCRβ-seq)
فلوسایتومتری
بررسی سیتوکین‌های پلاسما

خلاصه نتایج حاصل شده از آنالیز Single Cell و روش‌های محاسباتی

این گروه طی آنالیزهای خود دو گروه سلولی خیلی مهم پیدا کردن:

- سلول‌های کشنده طبیعی (NK cells)
- سلول‌های CD8+ TEMRA (سلول‌های T تمایزیافته نهایی با ویژگی‌های NK)

این سلول‌ها در مغز استخوان بیماران خیلی بیشتر و فعال‌تر بودن و گیرنده‌های خاص TCR داشتن که به این بیماری مربوط می‌شدن.

خلاصه نتایج حاصل شده از آنالیزهای آزمایشگاهی

این گروه تحقیقاتی متوجه شدند که سلول‌های NK به تنهایی قادر به کشتن سلول‌های بنیادی خونساز نیستند، اما وقتی که با سلول‌های CD8+ T همکاری می‌کنند و اینترفرون ترشح می‌کنند، باعث می‌شوند که سلول‌های بنیادی خونساز حساس‌تر شوند و به حمله سلول‌های T پاسخ دهند. همچنین، خود سلول‌های بنیادی خونساز نیز قادرند به فعال‌سازی کلون‌هایی از سلول‌های T با ویژگی‌های CD8+ TEMRA کمک کنند، که این پروسه می‌تواند در پیشرفت و شدت بیماری نقش داشته باشد.

نتیجه کلی مطالعه

این مطالعه نشون داد که در AA، یک همگرایی (convergence) بین سیستم ایمنی ذاتی (مثل NK cells) و تطبیقی (CD8+ T cells) وجود داره که باهم باعث آسیب به مغز استخوان می‌شن. همچنین، الگوهای خاصی در گیرنده‌های TCR وجود داره که می‌تونه به تشخیص یا درمان هدفمند کمک کنه.

محدودیت‌های مطالعه

این مطالعه محدود به تعداد کمی از نمونه‌ها بود، به‌ویژه در آزمایش‌های coculture که فقط یک بیمار با موتیف SFG.GTE مربوط به AA در آن حضور داشت. همچنین، پژوهش در سطح پروتئین به‌ویژه در مورد تغییرات IFN-γ تایید نشد که می‌تواند تأثیرگذاری روش‌های تجربی را محدود کند. این تحقیق به‌طور کلی چشم‌اندازی جدید از نقش سلول‌های NK و T CD8+ در پاتوژنز AA ارائه می‌دهد و ممکن است راه را برای درمان‌های دقیق‌تر در این بیماری هموار کند.