طراحی واکسن نوترکیب چه مزایایی دارد؟

انواع واکسن‌ها کدامند؟

در این مقاله قصد داریم شما را با مبحث واکسن‌های نوترکیب آشنا کنیم. خوب است پیش از ورود به مبحث طراحی واکسن نوترکیب، ابتدا با انواع مهم واکسن‌ها و مثال‌هایی از هر کدام‌شان آشنا شویم.

1. Live attenuated vaccines یا واکسن‌های زنده ضعیف شده: ویروس یا باکتری فعال و زنده، اما ضعیف شده را گویند. این نوع میکروارگانیسم‌ها چندین بار در بدن تکثیر میشوند و بدون بیماری‌زایی، پاسخ ایمنی را ایجاد میکنند. نظیر: واکسن آبله مرغان، سرخک، اوریون. برای مطالعه این نوع از واکسن‌ها پیشنهاد میکنیم مقاله Live attenuated vaccines: Historical successes and current challenges را مطالعه کنید.
2. Inactivated or dead vaccines یا واکسن‌های غیرفعال: واکسن های غیرفعال حاوی ویروس یا باکتری زنده نیستند. نظیر واکسن‌های فلج اطفال و آنفولانزا. برای اطلاعات بیشتر لطفا مقاله Inactivated Vaccine را نیز مطالعه کنید.
3. واکسن‌های Subunit: این واکسن‌ها جهت تحریک سیستم ایمنی، پروتئین یا قندهای مشتق شده از میکروارگانیسم عامل بیماری‌زا را بر بدن عرضه می‌کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر از واکسن‌های subunit میتوانید مقاله subunit vaccine delivery technologies را مطالعه کنید. واکسن‌های subunit خود شامل 3 دسته هستند:
   1. واکسن‌ پروتئینی: این دسته از واکسن‌ها بر پایه پروتئین شامل بخش‌هایی از میکروارگانیسم نظیر پروتئین‌های سمی باکتریایی بوده، که غیرفعال شده‌اند. از این نوع واکسن‌ها می‌توان به واکسن دیفتری و کزاز اشاره کرد.
   2. واکسن‌ پلی‌ساکاریدی: این طیف از انواع واکسن‌ها فقط شامل مولکول‌های پلی ساکاریدی هستند، که در قسمت بیرونی برخی از باکتری‌ها وجود دارند. نظیر واکسن علیه پنوموکوک یا تیفوئید.
   3. واکسن‌ بر پایه‌ی اسیدنوکلئیک(DNA&RNA): واکسن های مبتنی بر اسید نوکلئیک، از سلول میزبان برای ساخت آنتی‌ژن استفاده می‌کنند. انواع این نوع واکسن‌ها شامل واکسن آنفلونزا و کرونا و … هستند.

واکسن نوترکیب چیست؟

Recombinant Vaccine یا واکسن نوترکیب نوعی از واکسن بوده که از طریق فناوری DNA نوترکیب تولید می‌شود. پروسه‌ی تولید و طراحی واکسن نوترکیب به طور خلاصه، شامل وارد کردن DNA کدکننده آنتی‌ژن (مانند پروتئین سطح باکتری) است، که پاسخ ایمنی را در سلول‌های پستانداران ایجاد می‌کند. در نهایت با ایجاد پاسخ ایمنی، آنتی‌ژن میکروارگانیسم مورد نظر در سلول‌های بدن فرد تولید می‌شود. در حال حاضر تعدادی از این واکسن‌های نوترکیب مورد تایید FDA قرار گرفته و بسیاری دیگر نیز مراحل کارآزمایی بالینی را طی می‌کنند.

اما ویژگی متمایز کننده واکسن های نوترکیب نسبت به سایر انواع واکسن‌ها چیست؟

جواب، بی‌خطر بودن آنهاست!!!

در واقع واکسن‌های نوترکیب به این علت که حاوی میکروارگانیسم و یا ماده ژنتیکی آن نیستند، خطر کمتری را نسبت به سایر انواع واکسن‌ها برای انسان به همراه دارند. جهت کسب اطلاعات بیشتر و به‌روز در ارتباط با واکسن‌های نوترکیب، بر روی این لینک از سایت Nature کلیک کنید.

انقلاب روش‌های محاسباتی در علوم زیستی

پیش‌تر در پست “انقلاب بیوانفورماتیک در طراحی محاسباتی واکسن” در مورد مراحل طراحی واکسن و روش سنتی طراحی واکسن صحبت کردیم. شما می‌توانید در کنار مطالعه این مقاله، با کلیک بر روی این لینک، و از طریق پست یاد شده، اطلاعات خود را در زمینه‌ی طراحی بیوانفورماتیکی واکسن را افزایش دهید.

فراگیری دوره‌های طراحی واکسن با رویکرد بیوانفورماتیکی

کمپ بیوانفورماتیک با همکاری جمعی از متخصصان و پژوهشگران سرآمد حوزه بیوانفورماتیک، اقدام به برگزاری کارگاه‌های طراحی واکسن و دوره‌های آموزش بیوانفورماتیک نموده تا با بهره‌گیری از متدهای روز دنیا، کامل‌ترین و جامع‌ترین دوره‌های آموزشی را در اختیار علاقه مندان حوزه تولید و طراحی واکسن قرار دهد. اگر هدف‌تان یادگیری تکنیک‌های مسیر طراحی واکسن با استفاده از روش‌های بیوانفورماتیک  است، و می‌خواهید از همین حالا مسیر حرفه‌ای خودتان را مشخص کنید، کمپ بیوانفورماتیک در کنار شماست. برای شرکت در این کارگاه، دریافت مشاوره و کسب اطلاعات تکمیلی بر روی لینک زیر کلیک کنید:

آموزش طراحی واکسن با رویکرد بیوانفورماتیکی