آمار زیستی

برای تحلیل داده‎‌های زیستی و پزشکی، نیاز به دانش عمیق آمار وجود دارد. اگر پزشک هستید یا پرستار، متخصص بهداشت هستید یا ژنتیک، و یا در حالت کلی با داده‌های زیستی سروکار دارید، در هر صورت آمار زیستی جزو جدایی‌ناپذیر از تحلیل داده‌‎های شما به شمار می‎رود.

در دوره پیش‌روی شما، مفاهیم آماری مورد نیاز در تحلیل داده‌‎های زیستی، شامل توصیف، فرضیه‌سازی، تحلیل فرضیه‌‎‌ها و مدل‌سازی داده‌ها با مثال‎های زیستی مورد بررسی قرار گرفته است.

سرفصل‌ها

1. جلسه اول: تعاریف و مفاهیم اولیه آمار زیستی

   • جامعه آماری، واحد نمونه، متغیر تصادفی و انواع آن، متغیر تصادفی کمی و کیفی، انواع متغیر تصادفی کمی شامل گسسته و پیوسته، مقیاس‌های اندازه گیری (نسبتی و فاصله‌ای، رتبه‌ای و اسمی)، سرشماری و نمونه‌گیری و تفاوت آنها، پارامتر جامعه و برآورد، مفاهیم همگنی و اختلاف

2. جلسه دوم: انواع روش‌‎های نمونه‌گیری احتمالی و غیراحتمالی

   • تعریف روش‎های نمونه گیری و نحوه انجام این روش‎ها
   • نمونه‌گیری احتمالی شامل: تصادفی ساده، خوشه‌ای یک مرحله‌ای و دو مرحله‌ای، طبقه‌ای، سیستماتیک
   • نمونه‌گیری غیراحتمالی شامل: در دسترس، هدفمند یا قضاوتی، سهمیه‎ای و گلوله‌برفی

3. جلسه سوم: شاخص‌های مکان (مرکزیت)

   • نحوه گزارش‌دهی داده‎های جمع‌آوری شده و استفاده از شاخص‌ها
   • تقسیم شاخص‌ها به دو دسته شاخص‌های مکان (شاخص‌های مرکزیت) و شاخص‌های پراکندگی (شاخص‌های مقیاس)
   • تعریف انواع شاخص‌های مکان، خواص این شاخص‌ها، کاربرد آنها و نحوه محاسبه شامل: میانگین حسابی، میانگین هندسی، میانگین هارمونیک، میانه برای داده‌های زوج و فرد، چندک‌ها (چارک، دهک، صدک) و مد
   • انواع چولگی توزیع فراوانی مانند چوله به راست، چوله به چپ و متقارن
   • جایگاه میانه، میانگین و مد در انواع توزیع‌های چوله به راست و چوله به چپ

4. جلسه چهارم: انواع شاخص‌های پراکندگی (مقیاس)

   • تعریف انواع شاخص‌های پراکندگی، خواص این شاخص‌ها، کاربرد آنها و نحوه محاسبه شامل: دامنه، میانگین انحرافات، واریانس، انحراف استاندارد (انحراف معیار)، دامنه میان چارکی، ضریب تغییرات، استانداردسازی متغیرها و کاربرد آنها

5. جلسه پنجم: جداول فراوانی داده‌های کمی (گسسته و پیوسته) و کیفی

   • تعاریف اولیه شامل: فراوانی، فراوانی نسبی، فراوانی نسبی تجمعی، جداول فراوانی داده‌های گسسته، جداول فراوانی داده‌های کیفی، جداول فراوانی داده‌های پیوسته، محاسبه میانه و میانگین در جداول فراوانی داده‎های پیوسته

6. جلسه ششم: کاربرد و تفسیر انواع نمودارهای آماری

   • کاربرد انواع نمودار و تفسیر شامل: نمودار ستونی یا میله‌ای (Bar chart)، نمودار ستونی خوشه‌بندی شده (Clustered Bar Chart)، نمودار ستونی انباشته (Stack bar plot)، نمودار خطی (Line plot)، نمودار خطی خوشه‌بندی شده (Cluster line plot)، نمودار دایره‌ای (Pie chart)، نمودار هیستوگرام (Histogram)، نمودار جعبه‌ای (Box plot)، نمودار شاخه و برگ (Steam and leaf)، نمودار پراکنش (Scatter plot) و نمودار پراکنش خوشه‌بندی شده (Cluster scatter plot)

7. جلسه هفتم: آنالیز ترکیبی و پیشامدها

   • قواعد شمارش، اصل ضرب و اصل جمع، جایگشت وقتی تکرار مجاز است و وقتی مجاز نیست، ترکیب، ترتیب، فضای نمونه متناهی و نامتناهی، فضای نمونه گسسته و پیوسته، پیشامد، پیشامدهای ناسازگار و مستقل، اجتماع و اشتراک دو پیشامد

8. جلسه هشتم: احتمال

   • احتمال و اصول احتمال، قوانین و اعمال احتمال، قانون جمع احتمال، احتمال شرطی، تابع احتمال، محاسبه امید متغیر تصادفی گسسته و پیوسته، محاسبه امید تابعی از متغیر تصادفی گسسته و واریانس متغیر تصادفی گسسته

9. جلسه نهم: بیز و بهینه‌سازی بیزی

   • تعریف احتمال شرطی، حل مسائل احتمال شرطی با روش کاهش فضای نمونه، حل مسائل احتمال شرطی با تئوری بیز، خطر نسبی Relative Risk با احتمال شرطی، قانون ضرب احتمال، پیشامدهای مستقل، احتمال بیز و تفکیک احتمالات، تست‎های غربالگری (حساسیت، ویژگی، ارزش اخباری مثبت و ارزش اخباری منفی)، استنباط بیزی و بهینه‌سازی بیزی

• جلسه دهم: توزیع‌های آماری

  • کاربرد توزیع‌های مختلف در مطالعات پزشکی و زیستی
  • توزیع برنولی
  • تعریف توزیع دوجمله‌ای، توزیع پواسون و توزیع نرمال به همراه بررسی امید و واریانس آنها
  • نحوه محاسبه احتمال از جدول توزیع نرمال استاندارد، محاسبه توزیع میانگین متغیر تصادفی با استفاده از قضیه حد مرکزی، نحوه استانداردسازی متغیرها و تبدیل آنها به نرمال استاندارد و مثال‌های کاربردی برای محاسبه مقادیر با استفاده از توزیع نرمال

• جلسه یازدهم: روش‌های تعیین حجم نمونه در مطالعات پزشکی و زیستی

  • عوامل موثر در تعیین حجم نمونه، حجم نمونه برآورد یک نسبت، حجم نمونه برآورد یک میانگین، حجم نمونه مقایسه میانگین دو گروه مستقل، حجم نمونه مقایسه یک میانگین با یک عدد مرجع، حجم نمونه در مطالعات زوجی دو گروه مستقل

• جلسه دوازدهم: فاصله اطمینان

  • تفاوت برآورد نقطه‌ای و فاصله‌ای، پارامتر جامعه و برآورد آنها در نمونه، فاصله اطمینان برای میانگین یک جامعه وقتی واریانس معلوم است و زمانی که واریانس نامعلوم است با استفاده از توزیع t، فاصله اطمینان برای واریانس جامعه نرمال و استفاده از توزیع کای دو، فاصله اطمینان برای نسبت دو واریانس و استفاده از توزیع F

• جلسه سیزدهم: تعاریف و روش‌های انجام آزمون فرض

  • آزمون فرض چیست؟ انواع قضاوت در مورد فرض صفر و فرض مقابل
  • تعریف انواع خطا در آزمون فرض، خطای نوع یک و خطای نوع دو، مفهوم و تعریف توان آزمون
  • فرضیه آماری چیست؟ نحوه نوشتن فرضیه آماری در مورد میانگین، نسبت یا واریانس یک جامعه
  • نحوه نوشتن فرضیه آماری در مورد میانگین، نسبت یا واریانس دو جامعه مستقل
  • فرضیه صفر و فرضیه مقابل، فرضیه دو دامنه و یک دامنه
  • تعریف آزمون‎های پارامتری و ناپارامتری، تفاوت‌ها، ویژگی‌ها و خواص این دو آزمون
  • مراحل انجام آزمون فرض
  • انجام آزمون فرض با سه روش زیر:
    • مقایسه مقدار آماره با ناحیه رد
    • فاصله اطمینان
    • مقدار احتمال (P-value)

• آزمون مقایسه میانگین یک جامعه نرمال با مقدار ثابت (واریانس جامعه معلوم)
• آزمون میانگین یک جامعه با روش مقدار آماره، نحوه محاسبه آماره آزمون فرض و ناحیه رد آزمون‌های یک دامنه و دو دامنه
• آزمون میانگین یک جامعه با روش فاصله اطمینان
• آزمون میانگین یک جامعه با روش مقدار احتمال

• جلسه چهاردهم: آزمون فرض‎های پارامتری و ناپارامتری

  • آزمون مقایسه میانگین یک جامعه نرمال با مقدار ثابت در صورتی که واریانس جامعه نامعلوم باشد
  • آزمون مقایسه میانگین دو جامعه مستقل در صورتی که واریانس‌ها معلوم باشد
  • آزمون مقایسه میانگین دو جامعه مستقل در صورتی که واریانس‌ها نامعلوم و برابر باشند
  • آزمون مقایسه میانگین دو جامعه مستقل در صورتی که واریانس‌ها نا معلوم باشد و اختلاف معنی‌دار داشته باشند
  • آزمون مقایسه واریانس دو جامعه نرمال
  • آزمون مقایسه میانگین چند جامعه (آنالیز واریانس یا ANOVA)، نحوه نوشتن فرضیه، مفهوم آنالیز واریانس و نحوه انجام آزمون
  • آزمون کای دو یک متغیره و دو متغیره و معرفی آزمون دقیق فیشر و کاربرد آن در آزمون استقلال دو متغیر
  • آزمون‌های نرمالیتی
  • آزمون ویلکاکسون
  • مروری بر انواع آزمون‎های پارامتری و ناپارامتری مانند آزمون ویلکاکسون، مک نمار، فریدمن، کوکران و کاربردهایشان

• جلسه پانزدهم: رگرسیون و مدل‌های خطی در آمار زیستی

  • همبستگی دو متغیر و تفسیر نمودارهای پراکنش، رابطه مستقیم و معکوس و عدم وجود رابطه، رابطه خطی و غیر خطی، رابطه قوی و ضعیف
  • نحوه محاسبه ضریب همبستگی و تفسیر مقادیر آن، مستقیم و معکوس بودن روابط و قوی و ضعیف بودن آنها
  • رگرسیون خطی ساده و تفاوت و شباهت آن با ضریب همبستگی
  • رگرسیون خطی ساده برای جامعه و مقدار برآورد شده آن توسط نمونه
  • روش برآورد حداقل مربعات و نحوه محاسبه ضرایب رگرسیونی
  • پیش‌بینی مقدار پاسخ توسط رگرسیون
  • تفسیر ضرایب رگرسیونی
  • مفروضات رگرسیون خطی ساده
  • رگرسیون چندگانه و تفسیر ضرایب و بررسی مفروضات

• جلسه شانزدهم: خوشه‌بندی

  • تفاوت خوشه‌بندی و رده‌بندی
  • خوشه بندی چیست؟
  • کاربردهای خوشه‌بندی
  • تعداد خوشه‎ها
  • روش‎های خوشه‌بندی شامل سلسله مراتبی و طبقه‌بندی (تفاوت‌ها، شباهت‌ها و ویژگی‌های این دو روش)
  • معیارهای شباهت اقلیدسی و ماهالانوبیس
  • انواع روش‎های خوشه‌بندی سلسله مراتبی (نزدیکترین همسایگی، دورترین همسایگی، متوسط فاصله دسته‌ها و تفسیر نمودار درختواره یا dendogram)
  • معیارهای واگرایی یا توقف
  • روش‎ خوشه‌بندی K-Means و روش‌های ارزیابی آن
  • تقسیم‌بندی‎های دیگر انواع خوشه‌بندی شامل افرازی و غیر افرازی، فازی و غیر فازی، جزئی و کامل و همگن و غیر همگن

راهنمای اخذ گواهی بین‌المللی

دوستان عزیز در مرحله‌ی اول حتما به فکر افزایش آگاهی خود و ارائه مقاله باشید سپس به فکر مدارک. چرا که مدارک بدون آگاهی در هیچ کجای دنیا برای شما کارساز نخواهد بود.

حال در کنار این بحث زمینه‌ای برای شما فراهم کرده‌ایم تا بتوانید یک گواهی بعد از پایان دوره دریافت کنید. بعد از پایان دوره آمار زیستی برای کسانی که درخواست صدور مدرک دارند؛ از طرف آکادمی Oxford Cert و با هزینه 75 هزارتومان گواهی شرکت در دوره صادر خواهد شد. بعد از پایان دوره لطفا به پشتیبانی ادمین (تلگرام، واتساپ یا اینستاگرام) پیام دهید برای ثبت درخواست صدور مدرک‌تان.

توجه کنید که در گذشته بسیاری از دانشجویان ما از این مدارک در پروسه اپلای و ارائه به سفارت استفاده کرده‌اند، برای مشاهده این موارد لطفا به هایلایت “مدارک” از اینستاگرام کمپ بیوانفورماتیک مراجعه کنید.

توجه کنید که مدارک شما:

• دارای هولوگرام
• و مهر برجسته است
• به زبان انگلیسی بوده و نیاز به ترجمه ندارد
• در سایت رسمی آکادمی ثبت میشود، که شما میتوانید در هرکجای دنیا مدارک خودتان را به شکل آنلاین استعلام بگیرید.

**********************************************

نحوه‌ی برگزاری:

• دوستان عزیز توجه کنید که دوره آموزش آمار زیستی به شکل پکیج آموزش ویدیویی + پشتیبانی 6 ماهه خواهد بود.
  • بعد از ثبت‌نام، سایت ما یک لایسنس به شما خواهد داد. این لایسنس مختص سیستم و گوشی موبایل‌ شما است. و شما میتوانید با سیستم کامپیوتری‌ و همینطور گوشی موبایل‌تان به مطالب دوره دسترسی داشته باشید. همچنین اگر آپدیتی برای دوره ارائه شود، این آپدیت به شکل رایگان در پنل‌تان قرار خواهد گرفت.
• راه ارتباطی و رفع اشکال:
  • توجه کنید در پنل‌تان یک لینک آمده است با عنوان پشتیبانی استاد که راه ارتباطی با استاد در داخل آن قرار گرفته است. شما همه‌روزه میتوانید سوالات و اشکالات خودتان در مورد نرم‌افزار هایپرکم را از استاد بپرسید.
  • همچنین در پنل‌تان یک لینک آمده است با عنوان پشتیبانی ادمین (تلگرام، واتساپ یا اینستاگرام)  که راه ارتباطی با ادمین در داخل آن قرار گرفته است. شما هر سوال دیگری در مورد کمپ بیوانفورماتیک، دوره‌های دیگر کمپ بیوانفورماتیک، مدارک و… داشتید میتوانید از ادمین بپرسید.

لطفا بعد از ثبت‌نام در دوره آموزش آمار زیستی برای اضافه شدن به کلوپ وفاداران کمپ بیوانفورماتیک، در اینستاگرام به ما پیام دهید.